Canlı yayın hakkında bilgi
Kısaca 3 yol önerebilirim;
1. Her şey tamamen ücretsiz olmasını istersek, kurumdan bir kişiye laptop verilir laptopun web kamerasından youtube üzerinden kurumunuzun kurumsal sosyal medya hesabı üzerinden canlı yayın yapabilir. Youtube’ da istenilirse sadece @kendiokulu.k12.tr adresleri olanlar girsin, şu şifreyle girilsin gibi ayarlar da yapılabilir. Y da facebook, instagram, twich vb üzerinden de herhangi bir cihazla yapabilir, linki paylaştığı herkes girip izleyebilir.
2. Yine bir cep telefonundan veya kamera çekimiyle yine kendi tarafında laptop web cam üzerinden yapılabilir, görüntü ve ses datasını bir video streaming hizmeti veren bir kuruma gönderilir, onlar da www.okul.k12.tr/canliyayin ve/veya sosyal medya hesaplarımız üzerinden eşzamanlı olarak bizim için yayınlarlar, linki herkesle paylaşırsınız herkes girer.
3. Profesyonel olan bir prodüksiyon ekibi ile anlaşılabilir, reji ekibi kurulur, onlar bir/kaç kamera ile çekimi yapar multiple ve eşzamanlı olarak montaj yapıp canlı yayın streaming kurumuna datayı gönderir, isteyen katılımcılar da webden/cepten izleyebilir.
Her koşulda canlı yayın sonrasında kayıt olacağı için istenildiği zaman kayıt isteyen kişiler tarafından izlenebilir.
————–
Tek kamera kullanılabilir, ancak görüntü izlenmesi olarak baktığımızda daha amatör bir yapı olarak görünür. Kurumlar bunu tercih edebilir, etmeye bilirler. 2 Kamera olduğu zaman en azından bir kameradan ziyade 1 kamera açısı daha eklediğimizde görüntü zenginliği vermiş olursunuz. Burada prodüksiyon tarafı hariç tutulur, genelde kurumların asıl verdiği hizmetler internet tarafında alt yapı hizmetleridir, bunların içerisinde gerek video cms mantığında işleyebilecek, gerektiğinde ortak noktada paylaşıma gidebilecek canlı yayınlar oluşturabileceğiniz alt yapılar sağlanır. Burada temel iş, aynı görüntünün (audio-video data) ilgili lokasyonda encode edilmesiyle başlar, aynı zamanda firmanın taraftaki servislerin ayağa kaldırılması, bunun dağınık bir yapı üzerinden son kullanıcıya ulaştırılacak bant genişliği, sunucu, data center ücretlerinin karşılanması. Son kullanıcı tarafında da bunun web player dediğimiz insanların o “play” dediğinde datayı izleyebilecekleri html embeded koda kadar giden player larıda dahil eden bir yapıda son bulur. Buna ekleme yapmak istersek, kurumun facebook, youtube, twitter,vb eşlenik olarak bir yayını buralardan da paylaşabilir aynı zamanda bu yayını web sayfamızda da yer verebiliriz. Daha sonra da herkes ilgili linkten, webden, mobilden, tabletten izleyebilir (örn. www.istek.k12.tr/canliyayin vb). Bu yayını diğer yandan kurumun sosyal medya hesaplarından paylaşabilir. Bu süre bittikten sonra da, prodüksiyon yapan kurum dvd şeklinde bu yayınları bize iletebilir.
Prodüksiyonu firmadan almazsak biz yaparsak siz sadece yaptığınız core business hizmet olarak faturalandırabilir, bizim tarafta prodüksiyon olarak bir web kamerası dahi olabilir, ya da bir hd kamera da olabilir, ya da 5-6 kameradan oluşan bir reji ekibimizde olabilir, bunlar bize kalmış.
Canlı yayın için gerekli malzemeler;
1. Kamera; canlı yayın yapabilme özelliğine sahip kamera ve çevirici aparat elektronik cihazlar. Bütçeye göre 1,2,3. şeklinde sıralarsak;
1.1. Canon XA11 Full HD Video Kamera (örnek link) , ~20.000 ₺
1.2. Sony FDR-AX53 (link) , ~14000 ₺
1.3. Sony HXR-NX200 4K (link), 38000 ₺
1.4. Canon XA55 UHD 4K30 (link) , 39000 ₺
2. Laptop ; ekran kartı güçlü olan bir extreme laptop (OBS studio nun sorunsuz ve kesintisiz çalışması için gerekli) i7, paylaşımsız ekran kartı, Asus,Dell, HP, Lenovo (örn) ~ 30000 ₺
3. Monitör; Reji sorumlusu için 2 adet 27″ led monitör , konuşmacı/sunumcu için önüne konulup, kendisini ve sunumunu izleyebileceği ek bir 27″ monitör (opsiyonel), (örn) yani toplam 3 adet, ayrıca HDMI çoklayıcı tek giriş 4 monitöre çıkış ~12000 ₺
4. Yeşil perde; Eğer sadece canlı yayın yapılacaksa sunumcu/Konuşmacının arkasında 3m x 6m bir yeşil perde gerekli (opsiyonel) (örn) ama sahnede ayakta dolaşacaksa gerek yok~4000 ₺ , ~4000 ₺
5. Büyük şemsiye ışık (örn) , konuşmacının karşısında ona bakacak şekilde, kameranın sol ve sağında 2 adet gerekli (opsiyonel) , ~1000×2 adet = 2000 ₺
6. Büyük softbox (örn) , konuşmacının karşısında ona bakacak şekilde, kameranın sol ve sağında 2 adet gerekli (opsiyonel) , ~1000×2 adet = 2000 ₺
7. Harici ses kartı; Behringer Xenyx 302Usb Mikser (örn) ve ses kabloları ~1000 ₺
8. ATEM; Blackmagic Design ATEM Mini canlı yayın cihazı (opsiyonel) (örn) , ~6000 ₺
Canlı yayın projesinde 2 kavram var, bir prodüksiyon ayağı bir de bunu yayınlama hizmeti. Yani piyasada genelde canlı yayın yapmak konusunda prodüksiyonu dışardan outsource olarak bir firma yapıyor, profesyonel olarak çekim yapılan bu datayı bir başka firma da sadece anlık olarak alıp web den yayınlama işini yapıyor. Bazı firmalar anlaşmalı bir prodüksiyon ekibini kendi ayarlıyor projeyi anahtar teslim ediyor.
Bu işin arkasında reji diye bahsettiğimiz konu içinde burada bir yönetmen, teknik asistan/lar gelir, bir veya birden fazla kamera inputu bir yerde birleşir, bu birleştirilen input biri tarafından seçilip reji yapılır, yani görüntü seçilir. Bir kamera görüntüsünü alır, diğerine switch eder, birini seçerken diğerini kaydırır öbürünü de gösterir, artık orada rejinin yapabileceği kabiliyetler getirdikleri cihazlar ve personelinin knowhow ı ile doğru orantılıdır.
Öbür türlü kendi kameralarımız, ip camera, webcam dahi yayınlayabiliriz. Cep telefonundan da yayınlanabilir, bunun için web yayınlama sunucu hizmeti veren firmaların kendi app leri var, onları kullanabiliriz, bu cep tel ile çekilen görüntü datasını alıp o datayı aynı anda sosyal medya sayfalarımızda ve web sayfamızda anlık olarak paylaştırabiliriz. Sonrasında cloud da bu yapıyı da yayın biter bitmez, yani telefondan stop a basar basmaz kayıdı da bize ftp yolu ile bizle paylaşabilirler. Bu opsiyonda cep telefonuyla yapılan kayıtlarda, yayın yayın yapan cihazın kaydı (ham kayıt) yüksek çözünürlükte kayıt olmaz. Bunun böyle bir dezavantajı var, teknoloji buna müsaade ediyor ama bazı handikaplar hala var. Telefonda bir yandan kayıt alamıyorsunuz aynı görüntüyü, telefon kendi capture ettiği sinyali encode edip send etmek zorunda, bunu bir yandan da diskine kaydetmediği için yüksek çözünürlüklü görüntü kayıt altına alınmamış oluyor. Bu düşük çözünürlüklü görüntüyü de yayın yapacak olan firma tarafında kayıt altına alabiliyor.
Örneğin
http://tr.mediatriple.com/iletisim
http://www.aydin.edu.tr/tr-tr/iau-hakkinda/basin-tanitim/Pages/aydin-tv.aspx
Diğer örnekler;
Sivas Polis Meslek Yüksek Okulu 5. Dönem Mezuniyet Canlı Yayını
https://www.youtube.com/watch?v=rriXyvANBPY
http://tv.yasar.edu.tr/category/torenler/mezuniyet_torenleri/
http://eyuboglu.k12.tr/canliyayin/
Prodüksiyon istiyoruz dediğimiz zaman çok kapsamlı olduğu için detaylandırmak lazım, ne kadar bant genişliği lazım, tek lokasyon mu multiple lokasyon mu istiyoruz, jimmy jib istiyor muyuz, drone la çekim istiyor muyuz, ingilizce-Türkçe kaç dil desteği olacak, 3 kamera reji yeterli mi olacak, wireless kamera beklentisi var mı, ücret olarak 1500 TL den başlar sonra ucu açık, 150000-500000 TL de olabilir bütçe ile alakalı.
Kurumlar youtube, periscope dan, youtube dan canlı yayın yapabiliyorlar, neden ücretsiz yollar kullanılmalı/kullanılmamalı? Youtube kullanmayın veya kullanın kararı kuruma kalmış. Youtube da insanlar gerekli gereksiz bir çok videoya maruz kalıyorlar, bugün benim adım Evren Tombul diyerek 8-10 sn lik bir video çeksem 1 ayın sonunda bu video public yayınlarsam 200 izlenme falan alır, yani hiç bir mana taşımamasına rağmen birilerinin eli değer tıklar ve izler. Dolayısıyla kurumların hiç birine youtube da olmayın dememek lazım, tam tersine oradaki pazar yerinde yer almak yararlı olur. Ama bu demek değildir ki bütün çarşı pazarı oraya götürmek lazım. Kurumlara aşılamak gereken dünya şurada başlar bir içerik üretmelisinizdir, bu içeriğe sahip olmalısınız, sahip olduğunuz içeriği bir tek siz paylaşmalısınız ancak bu içeriği bir yerlerde de gösteriyor olmak lazım. Bu içeriğin 12lik bir serüven yaparsınız ilk üç bölümü koyarsınız, ya 40 dk lık bir içeriğin ilk 15 dk sını paylaşırsınız, kuruma kalmış. Ya da ilk 6 ay boyunca bütün içerikleri oraya koyarsınız bu tamamiyle business strateji. Herkesin, bütün kurumların normalde youtube da olmak mecburiyeti var. Bunlar avantajlı tarafları.
İşin yayın tarafına tekrar gelirsek, siz youtube dan yayın yapmak isterseniz bu işin offering leri var, youtube da çok fazla reklam çıkar, çok fazla related content denen benzer videolar çıkar, kurumların hiç biri bunları bu anlamda kullanmaması gerekir. Sebebi şu, örneğin ben Volvo’ yum, bir yayın yapacağım, yayın bitince Volvo Motors/ Motors’ dan yakalayıp kullanıcıyı/izleyeni Mercedes Motors’ a götürecek onu. Dolayısıyla izleyenin focus’ u Volvo’ dan Mercedes’ e kaymış olacak. Yapmaya çalıştığımız, çokça bütçe ayırdığımız aksiyon bize geri dönmediği gibi rekabetimize farklı bir dezavantaj olarak dönecek. Bugün öyle prodüksiyonlar yapılıyor ki, adam 100000 lira harcıyor, bunu youtube da yaparken diğer firmanın reklamını da yanında göstermek zorunda kalıyor. Örneğin bizim okulun mezuniyet törenini yayınlamak istediğimizde öncesinde reklam olarak önce Bahçeşehir kolejinin mezuniyet töreninin reklamını izlemek zorunda kalıyor izleyici. Nitekim bunları kısıtlayamıyoruz, çünkü youtube bu servisleri ücretsiz vermezdi yoksa.
İşin bütçesel bazında aklınızda birazcık yer etmesi açısından ortalama olarak prodüksiyonu kendimiz yaptığımız dünyada sadece sosyal medyalarda yayın yapayım bütün içeriğim orada kalsın dersek bu iş yaklaşık 1500 TL lerden başlar. Yani bu işin sadece encoding bacağı, youtube’ un stream i youtubeüzerinden gider, facebook’ un fb üzerinden.
Bizim seçtiğimiz content sadece source content dir, source content i bizden alıp multiple edip, 5-6-12 gibi farklı versiyonlarda fb,youtube, periscope a deliver edilir sadece, bu hizmetin karşılığında bir de buraya gelip bu lokasyonda yapılacak operasyon, kameralardan alınacak input, sağlanılacak encoding servisi ve fiziksel olarak burada bulunup teknik servis hizmeti vermeyi içerir, bu 1500 TL den başlar. Biz bunu yayın bazına devirirsek, playerı, streaming i sosyal medyadan da yayınlayacak yapıya çevirirsek o zaman 2500-3000-4-5binTL lere revize çıkar. Bunu da 1000 kişi izler dersek, 500mbit trafik olur karşılığı X olur, 5000 kişi izler derseniz 5gbit trafik harcarız, karşılığı Y olur.
Sadece streaming de youtube ‘ un streaming den yararlandığımızda 1500 TL ye falan mal olur.
Örnek canlı yayın kayıtları:
Sivas Polis Meslek Yüksek Okulu 5. Dönem Mezuniyet Canlı Yayını : https://www.youtube.com/watch?v=rriXyvANBPY
http://tv.yasar.edu.tr/category/torenler/mezuniyet_torenleri/
http://eyuboglu.k12.tr/canliyayin/
http://www.dar.org/constitution-hall/watch-graduation-live-stream
6 Kasım 2018 22:07
